Kopuz (1943)

Aylık Türkçü dergi

Dr. Fethi Tevetoğlu’nun çıkardığı Türkçü dergi. Biri İstanbul’ da, öteki Samsun’da olmak üzere, iki dönemli olarak yayımlandı. Bunların ikisinde de, Tevetoğlu asker olduğu için, imtiyaz sahipliği ve yazı işleri müdürlüğü görevleri başkalarınca üstlenildi. Fakat derginin gerçek sahibi ve yöneticisi Tevetoğlu idi. 1939'da yayımlanmaya başlanan Kopuz'un birinci dönemi Tevetoğlu’nca çıkarıldığının anlaşılması ve yayımına hemen son verilmezse askerlikten atılacağının bildirilmesi üzerine, 15 Ocak 1940 tarihli 9’uncu sayısından sonra son bulmuştu.

Kopuzun ikinci dönemi Mayıs 1943’de, yine Fethi Tevetoğlu’nca, Samsun’da başlatıldı. Kendisi o sırada Samsun Askerî Hastanesi’nde hekim olarak görevli bulunuyordu. 1940’da yayımı yarım kalan dergiyi orada yeniden canlandırdı ve 1943 yılının mayıs ayında ilk sayı neşredildi.

Dergi, yine 27x20 sm. boyutunda çıkıyordu. 2. hamur kâğıda, 24 sayfa olarak basılıyordu. Kapağı ‘kapak kâğıdı’na basılmakta idi. Kapaktaki büyük ve koyu harflerle basılı olan logonun hemen altında “Aylık Türkçü dergi" sözü, onun altında aylı kurt amblemi, daha sonra da bir ünlünün özdeyişi, yayımlandığı ay ile sayı belirteci veriliyordu. Dergi, önceki dönemdeki sayı sırasını sürdürmemiş, 1. sayıdan başlatılarak çıkarılmaya başlamıştı.

Kopuzun bu dönemdeki sahipliğini Fethi beğin evdeşi Tevetoğlu Gürcan hanım üstlendi. Yazı işeri müdürlüğünü ise, son sayılara kadar Feridun Ankara yürüttü. Son birkaç sayıda ise, bu görevi Tevetoğlu’nun babası Dursun Ali Beğ üstlendi.

Amacı ilk sayısındaki başyazının başlığı olan “Amacımız : Türk’e Fayda” sözüyle özetlenen Kopuzun, bu dönemde de oldukça kalabalık bir yazı ailesi vardı. Mustafa Hakkı Akansel, İ. Behçet Akın, Feridun Ankara, Naci Aşkın, Oğuz Kâzım Atok, Atsız, Tolunay Atsız, Nihat Sami Banarlı, Mehmed Halid Bayrı, Ferit Dikmen, Divitçioğlu Nec- meddin, Fevziye Abdullah Erinç (Tansel), Esatoğlu Selâhattin, Fındıkoğlu (Ziyaeddin Fahri), Basri Gocul, Ömer Gürer, Abdülkadir İnan, Hüseyin Nâmık Orkun, H. Cahit Öztelli, Peyami Safa, Vahit Lütfi Salcı, Nejdet Sançar, İzettin Şadan, Şakiroğlu Canip Sıtkı, Tevetoğlu Fethi, Uluğ Turanlıoğlu, İsmet Rasin Tümtürk, İhsan Unaner, Elmas Yıldırım, Yılanlıoğlu İsmail Hakkı, Hâlide Nusret Zorlutuna, vb. yazı ve şiirleri ile katkıda bulunanlardandı.

Yayınını başarı ile sürdürmekte olan Kopuz da öteki Türkçü dergiler gibi, 3 Mayıs 1944'de başlatılan Türkçülere yönelik devlet terörü yüzünden, Mayıs 1944'te çıkarılan II. Cilt, 1. sayısından sonra kapanmak zorunda kaldı. Çünkü onu çıkaran Dr. Fethi Tevetoğlu da, ünlü “Irkçılık- Turancılık Dâvası”nın sanıkları arasına alınmak üzere tutuklanmıştı.