Orhan Şaik GÖKYAY

1902-1994

16 Temmuz 1902 İnebolu doğumludur. Hamdullah Suphi Tanrıöver’in Maarif vekilliği döneminde her öğrencinin bir Türk adı almasıyla ilgili olarak yayımladığı genelge üzerine Hüseyin Vehbi olan ismine Orhan’ı ekler.

Eğitim hayatına Kastamonu’da başladı. Dini eğitimini Şeyh Merdan Efendi Tekkesinde aldı. Ortaöğrenimine Aydın’da devam etti. Memurluk için döndüğü Kastamonu’dan, Ankara’da eğitimine devam etmek üzere ayrıldı. Ankara Darülmuallimini’ni 1922 yazında bitirdi ve Giresun Piraziz’de öğretmenliğe başladı. Ardından bir yıl Samsun’da görev yaptıktan sonra Balıkesir’de meslek hayatına devam etti. 1924-1926 yılları arasında Balıkesir’de on beş sayılık Çağlayan dergisini yayımladı. Bu dergide Gönül Kızı müstearını kullanarak Aya Mektuplar yazılarını yazdı. 1927 yılında Kastamonu Lisesi’nin son sınıfına kabul alarak lise diplamasını aldı ve İstanbul Darülfunun Edebiyat Fakültesine kaydoldu. Fakülteyi bitirince Kastamonu Lisesi öğretmen tayin edildi. Buna müteakiben farklı yıllarda Malatya Orta Mektebi, Edirne Kız ve Erkek muallim mektepleri, Edirne Lisesi, Ankara Erkek Lisesi, Eskişehir Lisesi ve Bursa Lisesi’nde meslek hayatını sürdürdü.

Edebiyat hocası İsmail Habip’in destekleriyle ilk şiirlerini 1922 yılında Açıksöz dergisinde yayımladı. M. Fuad Köprülü’nün de teşvikleriyle Almanca öğrendi ve Theodor Menzel, Franz Taeschner, Paul Wittek ve Herbert Duda gibi meşhur Türkologlar ondan Türkçe dersleri aldı. Bunlardan Wittek ve Duda ile dostlukları devam etti.

Meşhur şiiri Bu Vatan Kimin’i Bursa’daki görevi sırasında yazdı. 1938 yılında Dede Korkut Hikayelerini yayınladı. 1941 yılında Musiki Muallim Mektebi’ne öğretmen ve müdür olarak tayin edildi ve burada Irkçılık-Turancılık davaları kapsamında tevkif edilene kadar görev yaptı. Bu meşum dava düşürüldükten sonra öğretmenliğe devam etti. Önce 1946-51 yıllarında Galatasaray Lisesi edebiyat öğretmenliği, ardından da 1951-54 İngiltere’de talebe müfettişliği yaptı. 1954’te Türkiye’ye döndüğünde İstanbul Çapa Eğitim Enstitüsü’nde edebiyat öğretmeni oldu. 1959’da Londra’ya Wittek davetiyle SOAS’ta okutman olarak görev yapma amacıyla gitti. 1962’de tekrar Eğitim Enstitüsü’ndeki edebiyat öğretmenliğine döndü. 13 Temmuz 1967’de yaş haddinden emekliye ayrıldı. Emekliliğindeyse, vefatından birkaç yıl öncesine kadar Eğitim Enstitüsü’nde Marmara ve Mimar Sinan üniversitelerinde ders verdi. 2 Aralık 1994’te hayata gözlerini yumdu ve ertesi gün Üsküdar Nakkaştepe Mezarlığı’na defnedildi.

Bazı Eserleri: Dede Korkut, Dedem Korkudun Kitabı, Katip Çelebi’den Seçmeler, Molla Lütfi, Duçent-name, Destursuz Bağa Girenler, Eski, Yeni ve Ötesi

Yazıları (30)

Boş Raflar

Altın Işık 3.Sayı 4.Sayfa

Mart 1947

Budin Türküsü

Bozkurt (1939) 10.Sayı 260.Sayfa

Haziran 1941

Sitem

Doğu (1942 - 50) 5-6.Sayı 11.Sayfa

Şubat - Nisan 1943

Bitmeyen Mevsim

Doğu (1942 - 50) 76-81.Sayı 18.Sayfa

Mart - Ağustos 1949

Konservatuar Marşı

Doğu (1942 - 50) 76-81.Sayı 62.Sayfa

Mart - Ağustos 1949

Nefes

Doğu (1942 - 50) 82-96.Sayı 77.Sayfa

Eylül - Ekim 1950

Bu Vatan Kimin?

Kopuz (1943) 2.Sayı 4.Sayfa

Haziran 1943

Koşma

Atsız Mecmua 3.Sayı 15.Sayfa

Temmuz 1931

Üç Nehir

Orhun 1.Sayı 3.Sayfa

Kasım 1933

Gurbet

Orhun 2.Sayı 44.Sayfa

Aralık 1933

Benderli Cesâri

Orhun 3.Sayı 72.Sayfa

Ocak 1934

Gurur

Çağlayan 1.Sayı 4.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1341

Beyan-ı Aşk

Çağlayan 2.Sayı 5.Sayfa

Teşrin-i Sanî 1341

Canan Kasrında Sabah

Çağlayan 3.Sayı 4.Sayfa

Teşrin-i Sanî 1341

Mücrim Güzellere

Çağlayan 4.Sayı 3.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1341

Sevgilimle: Karşı Karşıya

Çağlayan 5.Sayı 3.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1341

Kervan

Çağlayan 6.Sayı 1.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1342

Sevdam Can Verirken

Çağlayan 7.Sayı 5.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1926

Duydum Ki

Çağlayan 7.Sayı 7.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1926

Dilsiz Gönül

Çağlayan 9.Sayı 9.Sayfa

Şubat 1926

Yanardağ

Çağlayan 13.Sayı 4.Sayfa

Nisan 1926

Şarab-ı Subh

Çağlayan 13.Sayı 7.Sayfa

Nisan 1926

Hitab

Çağlayan 15.Sayı 1.Sayfa

Mayıs 1926

Gurbet Acısı

Çağlayan 15.Sayı 4.Sayfa

Mayıs 1926

ÖT BÜLBÜL!

Doğu (1973) 1.Sayı 29.Sayfa

Ekim 1973