1929 yılında Elazığ'ın Ağın ilçesinde doğdu. İlköğrenimini burada gördü. Akçadağ Köy Enstitüsü'nü bitirdikten sonra öğretmenliğe başladı. Çeşitli köy ve kasabalarda 19 yıl öğretmenlik yaptı. Sonra sırasıyla ilköğretim müfettişliği, Milli Eğitim Bakanlığı Yayımlar Genel Müdürlüğünde şube müdür yardımcılığı, şube müdürlüğü, genel müdür yardımcılığı, İstanbul'da Devlet Kitapları Müdürlüğü vazifelerinde bulundu. 1978'de emekli oldu. Daha sonra Türk Edebiyatı Vakfı ve Doğu Türkistan Vakfı'nda çeşitli idari vazifelerde bulundu. Doğu Türkistan'ın Sesi dergisini yönetti. Son olarak Türkiye gazetesinin Kültür-Sanat köşesini idare etti. Vefatına kadar bu vazifeyi yürüttü.

Türk milletinin tarihine, kültürüne ve meselelerine vakıf olan Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, İslamiyetin ve Türklüğün en güzel motifleriyle işlediği destanlarıyla Türk edebiyatına çok şeyler kazandırdı. Lise yıllarında şiir yazmaya başlayan Niyazi Yıldırım Gençosmanoğlu, yazmış olduğu ilk şiirlerini Elazığ’ın mahalli gazete ve dergilerinde yayımlar. Bu dönem şiirlerinde lirizm ön safta olup, şiir dilini kullanma bakımından gelecekte dikkati çeken bir şair olacağının işaretlerini verir. İlk şiir kitabı olan Bozkurtların Ruhu’nu yayımladığı zaman (1952) yirmi üç yaşında olan Gençosmanoğlu; dönemin sosyal, siyasi ve kültürel hayatına hâkim bir şahsiyettir.

Yüksek bir tarih şuuru ve ahlaki misyonla ördüğü şiirinin içeriğini destansı bir dil ve üslupla okuruna ulaştıran Gençosmanoğlu, Türklerin tarihe doğduğu zaman diliminden başlayarak, mitolojik ögelerden de geniş ölçüde yararlanarak Türk insanının tip sosyolojisini şiirle tahlil etmeye çalışır. Türk şiir okurlarının destanlar ile ilgisinin nerede ise tamamen koparıldığı bir dönemde destanları nazma çeken şair, gerek İslamiyet öncesi dönemin kültür hayatını ve gerekse İslami dönemde şekillenen Türk-İslam kültür hayatını şiir metinlerinin temel harcı yapar. Firdevsî’nin Şehnâme ile Fars milletine sağladığı kazanımları Türk edebiyatında da Gençosmanoğlu gerçekleştirmek ister.

Defne, Töre, Orkun, Yavrutürk, Devlet, Türk Edebiyatı gibi dergilerde idari görevler üstlenmesinin yanı sıra bu dergilerde yayımladığı şiirlerinde millî romantik duyuş tarzının örneklerini ortaya koyar. Dede Korkut Hikâyelerini şiir formunda yeniden işlediği gibi İslamiyet öncesi Türk kültürüne özgü yaşam üsluplarını da mito-poetik bir anlatımla sunar. \ Gençosmanoğlu, edebiyat tarihlerinde Türkçü ve Turancı olarak tanınan Hüseyin Nihal Atsız’ın büyük tesiri altındadır. Bozkurtların Destanı adlı şiir kitabı, Atsız’ın Bozkurtların Ölümü adlı romanından esinlenerek manzum hâle getirilmiştir. Şiirlerinde ve yazılarında Arif Nihat Asya, Yahya Kemal, Basri Gocul, Hüseyin Nihal Atsız ve Fikret Memişoğlu’nun etkileri görülür.

ESERLERİ:

İlk kitabı olan Bozkurtların Ruhu'nu 1952'de, ikinci kitabı olan Gençosman Destanı'nı 1959 yılında yayınladı.

Destan türünde yazdığı diğer eserleri ise şunlardır: Kür Şad Destanı (1970), Malazgirt Destanı (1971), Bozkurtların Destanı (1972), Kopuzdan Ezgiler (1973), Salur Kazan Destanı (1974), Boğaç Han Destanı (1978), Destanlarda Uyanmak (1979), Destanlar Burcu (1990), Alp Erenler Destanı (1991).