Ömer SEYFEDDİN

1884-1920

Kafkasya Türk’ü Ömer Şevki Beğ ve İsfendiyaroğullarından Fatma Hanım’ın çocuğu olarak 11 Mart 1884 tarihinde Balıkesir Gönen’de doğdu. Tahsiline Gönen’de mahalle mektebine başladı, babasının tayini ile gittikleri İnebolu’da devam etti ve babasının tayinin Ayancık’a çıkması sebebiyle 1892 yılında annesiyle beraber İstanbul’a geldi. Evvela Aksaray’daki Mekteb-i Osmanî’ye devam etti ve burada Fransızca öğrenmeye başladı. Daha sonra Eyüb Askerî Baytar Rüşdiyye’sine gitti. 1896 yılında Edirne Askerî İdadîsi’ne kaydoldu. 1900 yılındaki idadî mezuniyyetinin ardından Mekteb-i Harbiyye-i Şahane’ye devam etti. Bu okulun ilk yıllarında şiir ve edebiyata daha fazla alaka duymaya başladı. 2 Ağustos 1903’de Makedonya’da baş gösteren karışıklıklar üzerine Ömer Seyfettin’in de aralarında bulunduğu bir kısım «Sınıf-ı Müstacele» sayılarak, mezuniyyet sınavlarına girmeden piyade mülazım-ı sanîsi rütbesiyle mezun oldu. Aynı yıl kura ile merkezi Selanik’te bulunan Üçüncü Ordu’nun İzmir redif tümenine, oradan da Kuşadası’ndaki redif taburuna gönderildi.

Kuşadası ve İzmir’de bulunduğu yıllarda özellikle Türkçü Necib’in yazılarının tesirinde kaldı, onunla sık sık görüşme fırsatı buldu. İzmir’de o yıllarda halkın anlayacağı dille gazete çıkarma çabaları, sonraki yıllarda onun fikir dünyasında oldukça müessir oldu. Burada Türkçü Necib’den başka Baha Tevfik, Şahabeddin Süleyman, Yakub Kadri gibi yazar ve fikir adamlarını tanıdı. İdadîden arkadaşı Aka Gündüz’den sonra edebî çevresini genişletmeye başladı. Bu yıllarda Baha Tevfik’in teşvikiyle Fransızcasını ilerleten Ömer Seyfeddin, yazdığı birkaç Fransızca şiiri «Perviz» imzasıyla Mercure de Soleil mecmuasında yayınladı.

1907 ortalarında İzmir’deki Aydın Vilayeti Jandarma Alay Mektebi’nin kuruluşunda İtalyan Subayı Miralay Tomas’a yardım etmek üzere bu okulun kavaid-i diniyye hocalığına tayin edildi. Kuşadası ve İzmir’deki görevi boyunca matbuat hayatının içinde bulundu; bu vesileyle Serbest İzmir, Sedad ve Muktebes adlı mecmua ve gazetelerde yazı ve şiirleri intişar etti. 1908’de teğmen oldu. 1909’dan sonra Balkanlara gönderildi. 31 Mart Vakası’nı bastırmak üzere İstanbul’a gelen Hareket Ordusu’nda o da vardı. İstanbul’un siyasî-ideolojik havası, asker-siyaset münasebeti askerlikten soğumasına sebep oldu.

1911 yılında tayin edildiği Selanik’e gelene kadar Balkanlarda çete takibi yapan Ömer Seyfeddin aynı yıl Ziya Gökalp’in tesiri ve tazminatının İttihad ve Terakki Cemiyyeti tarafından ödenmesi mukabilinde askerlikten istifa etti ve Genç Kalemler mecmuasında «yeni lisan» hareketini başlattı. Aynı zamanda bugüne kadar şiir yazmış olan Ömer Seyfeddin, Selanik’te bulunduğu sürede hikaye yazmaya da başladı.

1912’de Balkan Harbi’nin patlak vermesiyle yeniden askere çağrıldı; 1913’te Yunan ordusuna esir düştü ve on ay boyunca esir olarak kaldı. 23 Şubat 1914’te askerlikten bir kez daha ayrılarak İstanbul’a döndü. Kabataş Sultanîsi ve İstanbul Erkek Muallim Mektebi’nde muallimlik yaptı. Kısa bir süre Ali Canib’le birlikte Tedkikat-ı Lisaniyye Encümeni âzâlığında bulundu. Burada ders kitabları ve müfredat üzerine yapılan çalışmalara katılan Ömer Seyfettin, kaleme aldığı yazılarında yabancı okulların kapatılması ve bunların yerine millî okulların açılması yönünde fikirlerini açıkladı. 1915’te Harbiyye Nezareti’nin hars ve sanat adamları için Çanakkale cebhesine düzenlediği geziye katıldı.

1918 yılında Yeni Mecmua’nın neşriyyat mesullüğünü üstlendi. Bu devir onun hikayeciliğinin en üretken devri oldu. Ölümüne kadar geçen sürede bir taraftan sağlık problemleriyle uğraşırken, diğer taraftan kalem faaliyyetlerine ve muallimliğe devam etti. İşgal günlerinin acı ve endişesi içinde hastalığı ilerleyerek yatağa düştü. Hastalığının tedavisi mümkün olmadı. 6 Mart 1920’de vefat etti. Yapılan otopside hastalığının şeker olduğu anlaşıldı. Cenazesi ertesi gün Kadıköy Kuşdili Mahmut Baba Mezarlığında defnedildi.

36 yıllık ömrünün yaklaşık 20 yılını dil ve edebiyyat alanındaki faaliyyetleriyle dolduran Ömer Seyfeddin, yazı ve şiirlerinde açık adı dışında “Ayas, Camsab, Ç. Kemal, Enver Perviz, F. Nezihi, Feridun, M. Enver, M. Enver Perviz, Ö., Ö. H., Ö. K., Ö. S. Ö. Seyfeddin, Ö. Tarhan, Ömer Tarhan, Perviz, S., Süheyl Feridun, Şit, Tarhan, Tekin, ?, ??” müstear ve rumuzlarını da kullanmıştır.

Ömer Seyfeddin, şiir, mensur şiir, hikaye, tiyatro, makale, deneme, fıkra gibi türlerde kaleme aldığı çalışmalarını; Mecmua-i Edebiyye, Musavver Eşref, Haftalık İzmir, Serbest İzmir, Sedad, Muktebes, Bahçe, Kadın, Hüsn ve Şiir, Genç Kalemler, Sansar, Aşiyan, Tenkid Mecmuası, Piyano, Düşünüyorum, Türk Sözü, İfham, Zaman, Türk Yurdu, Yirminci Asırda Zeka, Tanin, Vakit, Donanma Mecmuası, Safahat, Büyük Mecmua, Yeni Mecmua, Diken, Şair, Türk Kadını, Birinci ve İkinci Kitap Dergileri gibi gazete ve mecmualarda neşretti.

Edebiyyat dünyasına şiir yazarak adım atan ve sonradan başlamasına rağmen adedi 150 civarında bulunan hikayeleri ve şiirleri ancak onun vefatından sonra toplanıp bir külliyyat olarak basılabildi. Sağlığında basılan kitabları şunlardır: Tarih Ezelî Bir Tekerrürdür, Millî Jimnastik, Yeni Lisan ve Bir İstimzac (Ziya Gökalp, Ali Canib, M. Nermi ve Kazım Nami ile birlikte), Vatan! Yalnız Vatan… (Ziya Gökalp ve Ali Canib’le birlikte), Herkes İçin İctimaiyyat: Ticaret ve Nasib, Yarınki Turan Devleti, Mekteb Çocuklarına Türklük Mefkuresi, Millî Tecrübelerden Çıkarılmış Amelî Siyaset, Turan Masalları, Ashab-ı Kehfimiz, Harem, Efruz Beğ.

Yazıları (137)

Mefkûre

Töre 130.Sayı 55.Sayfa

Mart 1982

Kızılelma Neresi?

Doğu (1942 - 50) 5-6.Sayı 15.Sayfa

Şubat - Nisan 1943

Aşk

Çınaraltı 31.Sayı 8.Sayfa

Mart 1942

Arzuhal

Çınaraltı 31.Sayı 9.Sayfa

Mart 1942

Forsa

Büyük Mecmua 1.Sayı 14.Sayfa

Mart 1919

Beynamaz

Büyük Mecmua 4.Sayı 59.Sayfa

Belirtilmemiş 1919

Baharın Tesiri

Büyük Mecmua 7.Sayı 108.Sayfa

Mayıs 1335

Yalnız Efe

Büyük Mecmua 10.Sayı 157.Sayfa

Haziran 1335

Yalnız Efe

Büyük Mecmua 11.Sayı 175.Sayfa

Eylül 1919

Anadolu Romanı I

Büyük Mecmua 12.Sayı 190.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1919

Yalnız Efe

Büyük Mecmua 13.Sayı 208.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1919

Davul

Türk Kadını 6.Sayı 89.Sayfa

Ağustos 1334

Harem

Türk Kadını 8.Sayı 124.Sayfa

Ağustos 1334

Harem

Türk Kadını 9.Sayı 139.Sayfa

Eylül 1334

Harem

Türk Kadını 10.Sayı 156.Sayfa

Eylül 1334

Harem

Türk Kadını 11.Sayı 170.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1334

Harem

Türk Kadını 12.Sayı 189.Sayfa

Teşrin-i Sanî 1334

Harem (Son)

Türk Kadını 13.Sayı 204.Sayfa

Teşrin-i Sanî 1334

Tabiî Yazmak Sanatı

Türk Kadını 14.Sayı 216.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1334

Tabiî Yazmak Sanatı

Türk Kadını 15.Sayı 233.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1334

Tabiî Yazmak Sanatı

Türk Kadını 16.Sayı 247.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1335

Tabiî Yazmak Sanatı

Türk Kadını 17.Sayı 270.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1335

Pamuk İpliği

Genç Kalemler 4.Sayı 64.Sayfa

Mayıs 1911-1327

Ey Aşk!

Genç Kalemler 4.Sayı 68.Sayfa

Mayıs 1911-1327

Bomba

Genç Kalemler 9.Sayı 147.Sayfa

Eylül 1911-1327

Primo Türk Çocuğu

Genç Kalemler 13.Sayı 3.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1911-1327

Ayrılık

Genç Kalemler 15.Sayı 55.Sayfa

Şubat 1912-1327

And

Genç Kalemler 19.Sayı 166.Sayfa

Nisan 1912-1328

Yıkık Han

Genç Kalemler 23.Sayı 269.Sayfa

Haziran 1912-1328

Aşk Dalgası

Genç Kalemler 24-25.Sayı 4.Sayfa

Temmuz 1912-1328

Sivrisinek

Yeni Mecmua 1.Sayı 18.Sayfa

Temmuz 1917

Falaka

Yeni Mecmua 2.Sayı 38.Sayfa

Temmuz 1917

Hürriyyet Gecesi

Yeni Mecmua 4.Sayı 78.Sayfa

Ağustos 1917

Eleğimsağma

Yeni Mecmua 5.Sayı 98.Sayfa

Ağustos 1917

Çanakkale'den Sonra...

Yeni Mecmua 6.Sayı 119.Sayfa

Ağustos 1917

Ferman

Yeni Mecmua 7.Sayı 136.Sayfa

Ağustos 1917

Üç Nasihat

Yeni Mecmua 8.Sayı 157.Sayfa

Ağustos 1917

Kaç Yerinden

Yeni Mecmua 9.Sayı 178.Sayfa

Eylül 1917

Kütük

Yeni Mecmua 12.Sayı 234.Sayfa

Eylül 1917

Eski Kahramanlar: Vire

Yeni Mecmua 14.Sayı 275.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1917

Binecek Şey

Yeni Mecmua 15.Sayı 295.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1917

Doğduğum Yer,

Yeni Mecmua 16.Sayı 312.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1917

Eski Kahramanlar: Teselli

Yeni Mecmua 16.Sayı 315.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1917

Pembe İncili Kaftan

Yeni Mecmua 17.Sayı 333.Sayfa

Teşrin-i Sanî 1917

Fantezi: Aşk

Yeni Mecmua 18.Sayı 352.Sayfa

Teşrin-i Sanî 1917

Mimar Sinan, Hayat ve Âsârı

Yeni Mecmua 19.Sayı 374.Sayfa

Teşrin-i Sanî 1917

Eski Kahramanlar: Büyücü

Yeni Mecmua 22.Sayı 434.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1917

Eski Kahramanlar: Teke Tek...

Yeni Mecmua 23.Sayı 456.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1917

Eski Kahramanlar: Topuz

Yeni Mecmua 25.Sayı 494.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1917

Von Sadriştaynın Karısı

Yeni Mecmua 26.Sayı 513.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1917

Eski Kahramanlar: Diyet

Yeni Mecmua 27.Sayı 16.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1918

Muhteri

Yeni Mecmua 29.Sayı 54.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1918

Fon Sadriştayn'ın Oğlu

Yeni Mecmua 30.Sayı 76.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1918

Hatifden Bir Sada

Yeni Mecmua 34.Sayı 156.Sayfa

Mart 1918

Müjde

Yeni Mecmua 36.Sayı 196.Sayfa

Mart 1918

Terakki: Fantezi

Yeni Mecmua 37.Sayı 215.Sayfa

Nisan 1918

Beyaz Ayı

Yeni Mecmua 37.Sayı 216.Sayfa

Nisan 1918

Dama Taşları

Yeni Mecmua 39.Sayı 256.Sayfa

Nisan 1918

Ayın Takriri!

Yeni Mecmua 40.Sayı 266.Sayfa

Nisan 1918

Yalnız Efe

Yeni Mecmua 41.Sayı 296.Sayfa

Nisan 1918

Nakarat

Yeni Mecmua 63.Sayı 216.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1918

Tuhaf Bir Zulüm

Yeni Mecmua 66.Sayı 278.Sayfa

Teşrin-i Evvel 1918

Gülen Ay

Türk Yurdu 17.Sayı 513.Sayfa

Haziran 1328

Piç

Türk Yurdu 46.Sayı 741.Sayfa

Ağustos 1329

Hürriyyet Bayrakları

Türk Yurdu 56.Sayı 1078.Sayfa

Kânun-ı Evvel 1329

Mehdî

Türk Yurdu 60.Sayı 1201.Sayfa

Şubat 1329

Mehmed Emin

Türk Yurdu 71.Sayı 2367.Sayfa

Temmuz 1330

Kalovala

Türk Yurdu 153.Sayı 67.Sayfa

Şubat 1333

Kalovala

Türk Yurdu 154.Sayı 101.Sayfa

Mart 1334

Kalovala

Türk Yurdu 155.Sayı 133.Sayfa

Mart 1334

Kalovala

Türk Yurdu 156.Sayı 167.Sayfa

Nisan 1334

Kalovala

Türk Yurdu 157.Sayı 203.Sayfa

Mayıs 1334

Kalovala

Türk Yurdu 158.Sayı 248.Sayfa

Haziran 1334

Kızıl Elma Neresi?

Divan 9-10.Sayı 25.Sayfa

Temmuz - Ağustos 1979

Mehmet Emin

Doğu (1942 - 50) 1.Sayı 9.Sayfa

İlkteşrin 1942

Türk Sözü

Türk Sözü 1.Sayı 1.Sayfa

Nisan 1330

Halk Nedir?

Türk Sözü 2.Sayı 9.Sayfa

Nisan 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 5.Sayı 39.Sayfa

Mayıs 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 6.Sayı 48.Sayfa

Mayıs 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 7.Sayı 56.Sayfa

Mayıs 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 8.Sayı 64.Sayfa

Mayıs 1330

Türkçe’ye Dair

Türk Sözü 9.Sayı 66.Sayfa

Haziran 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 9.Sayı 71.Sayfa

Haziran 1330

Türkçe ve İlim

Türk Sözü 10.Sayı 73.Sayfa

Haziran 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 10.Sayı 79.Sayfa

Haziran 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 11.Sayı 87.Sayfa

Haziran 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 13.Sayı 102.Sayfa

Temmuz 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 14.Sayı 110.Sayfa

Temmuz 1330

Sağlam Zemin

Türk Sözü 15.Sayı 113.Sayfa

Temmuz 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 16.Sayı 119.Sayfa

Temmuz 1330

Türk Çocuğu

Türk Sözü 16.Sayı 126.Sayfa

Temmuz 1330

Kış Hisleri

Genç Kalemler 1.Sayı 13.Sayfa

Mart 1911-1327

İrtica Haberi

Genç Kalemler 6.Sayı 103.Sayfa

Haziran 1911-1327

İlkbahar..

Türk Yurdu 64.Sayı 2115.Sayfa

Nisan 1330

Ağlıyorken..

Türk Yurdu 66.Sayı 2178.Sayfa

Mayıs 1330

Saçlar...

Türk Yurdu 69.Sayı 2276.Sayfa

Haziran 1330

Niyazi’ye

Türk Sözü 1.Sayı 3.Sayfa

Nisan 1330

Güneş

Türk Sözü 4.Sayı 29.Sayfa

Mayıs 1330

Koşma

Türk Sözü 5.Sayı 35.Sayfa

Mayıs 1330

Koşma

Türk Sözü 6.Sayı 43.Sayfa

Mayıs 1330

Koşma

Türk Sözü 7.Sayı 51.Sayfa

Mayıs 1330

Koşma

Türk Sözü 11.Sayı 85.Sayfa

Haziran 1330

Koşma

Türk Sözü 12.Sayı 93.Sayfa

Haziran 1330

Koşma

Türk Sözü 15.Sayı 117.Sayfa

Temmuz 1330

Koşma

Türk Sözü 16.Sayı 123.Sayfa

Temmuz 1330

Yüksek Aydınlıklar

Türk Yurdu 58.Sayı 1142.Sayfa

Kânun-ı Sanî 1329