Aslen Niğdeli bir olan Mustafa Dilaver Beğ ve Hatice Nesibe Hanım ailesinin evladı olarak 1891 yılında İstanbul’da doğdu. Mercan İdadîsi’nde okudu ve 1911 yılında Mülkiyye Mektebi’nden mezun oldu. Orman ve Maadin Nezareti Umur-ı Baytariyye Müdürlüğü’nde müdür muavinliği yapan Mehmed Akif’in yanında müsevvidlik vazifesinde bulundu. 1911 yılının sonlarında İstanbul Sultanî’sine malumat-ı medeniyye, hukukiyye ve iktisadiyye mualimi olarak tayin olundu. Ertesi yıl felsefe ve psikoloji muallimliğine nakledildi ve Türkiye’de liseler derecesinde ilk felsefe muallimi oldu.

1915’te Darülfünun’da yapılan tebeddülat neticesinde felsefe müderris muavinliğine getirildi. Burada Mehmed Ali Aynî, Ziya Gökalp, Necmeddin Sadak, Mehmed İzzet, Rıza Tevfik ve Babanzade Ahmed Naim gibi isimlerle beraber çalıştı. 1918’de felsefe müderrisliğine terfi olundu. Son Osmanlı Meclis-i Mebusan’ına memleketi Niğde’den mebus olarak girdi.

1926’da kurulan Millî Talim ve Terbiye Dairesi’nin ilk başkanı olan Mehmed Emin Beğ bu görevi 1926-1930 yılları arasında sürdürdü. 1928’de kurulan ve Latin alfabesine geçişin alt yapısını hazırlamakla görevlendirilen Dil Encümeni’nde âzâ olarak çalıştı. 1930-1931’de Maarif Vekaleti müsteşarlığı yaptı. Ardından İstanbul Maarif müdürlüğüne ve bunun yanında İstanbul Lisesi felsefe öğretmenliğine tayin edildi. 1936’da Şükrü Baban’dan boşalan Mekteb-i Mülkiyye müdürlüğüne ve sosyolojik-ekonomik doktrinler tarihi profesörlüğüne getirildi. Mekteb-i Mülkiyye’nin Ankara’ya naklinden sonra da 1942’ye kadar bu görevde kaldı. Bu görevi sırasında 1939-1942 yıllarında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi dekan vekilliğini üstlendi ve Sosyoloji Enstitüsü’nde görev yaptı. 1942’de Cumhuriyet Halk Partisi’nden Zonguldak milletvekili seçilince akademik görevlerinden ayrıldı. Altıncı ve yedinci dönemlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Zonguldak milletvekili olarak bulundu. Hasan Saka tarafından kurulan on yedinci hükûmette Gümrük ve Tekel, M. Şemseddin Günaltay hükûmetinde İçişleri bakanı oldu. 1950 seçimlerinin ardından siyaseti bıraktı. Bir süre Türkiye İş Bankası’nca kurulan yayın şirketinde müdür muavinliği yaptı. 7 Şubat 1965’te Ankara’da vefat etti ve Cebeci Asrî Mezarlığı’na defnedildi.

Türkçe’nin bir felsefe dili olması ve Türkçe felsefe literatürünün tekamülü hususunda gerek eserleri ve gerek yürüttüğü vazifelerle mühim hizmet ve gayret göstermiştir. Fennin çeşitli dallarındaki hızlı gelişmeler neticesinde ortaya çıkan pozitivist, materyalist, natüralist, evrimci, katı determinist yaklaşımların Osmanlı-Türk münevverlerini de etkilemesine tepki olarak 1920’lerin ilk yıllarında Dergah mecmuası etrafında gelişen Bergsonculuğun önde gelen müdafiileri arasında yer alan Erişirgil bu tavrını ilerleyen yıllarda bir yandan Alman idealizmi, diğer yandan William James ve John Dewey’in pragmatist felsefesiyle beslemiştir. Her şeyi pozitivist yöntemlerle açıklama çabalarına yönelttiği tenkidlerde Bergson felsefesinden yararlansa da Bergsoncu anlamda sezgiyi bir bilgi kaynağı olarak benimseme fikrine mesafeli durmuş, bu tavrı zaman içinde onu pragmatizme yaklaştırmıştır. Millî Mecmua’daki yazılarında kendini gösteren ve yaklaşık iki yıl müdürlüğünü yaptığı Hayat mecmuasında tam anlamıyla somutlaşan pragmatist tavrı onu Nietzsche’nin de tesiriyle -felsefe dahil olmak üzere- bütün bilgi disiplinlerinin hayatla, pratikle iç içe ve onlar üzerinde müessir olması gerektiğini ısrarla savunmaya sevketmiştir.

Sebilürreşad, Muallim Mecmuası, İctimaiyyat Mecmuası, Yeni Mecmua, Düşünce, Büyük Mecmua, Darülfünun Edebiyyat Fakültesi Mecmuası, Dergah, Millî Mecmua, Darülfünun İlahiyyat Fakültesi Mecmuası, Anadolu Mecmuası, Mihrab, İctihad, İstanbul, İlk Terbiye ve Tedrisat Mecmuası, Hayat, Ülkü, Yeni Türk Mecmuası, Siyasî İlimler ve İş gibi mecmualarda yüzlerce makale yazan Mehmed Emin Erişirgil’in telif eserleri şunlardır: Yeni Malumat-ı Vataniyye ve Kanuniyye; Devr-i İntibah Felsefesi ve Feylesofları; Tarih-i Felsefe Notları; Wilhelm Leibniz; Kant ve Felsefesi; Yurt Bilgisi; Sokrat; Kant'tan Parçalar; Filozofi; Filozofiye Başlangıç; Hukukun Muhtelif Cepheleri ve Hukuk İlmi; Felsefeye Başlangıç; Ekonomi Meslekleri; Bir Fikir Adamının Romanı: Ziya Gökalp; Merak ve Dikkat; Mehmet Akif: İslamcı Bir Şairin Romanı; Neden Filozof Yok; Türkçülük Devri, Milliyetçilik Devri, İnsanlık Devri; İhmal; Kadın-Erkek. Bunun yanında Boirac ve Bergson’dan tercümeleri vardır.

NOT: Mehmed Emin Erişirgil'in arşivimizde yer alan birçok yazısı Mehmed Emin imzasıyla 11828 ve 11741 yazar numaralarıyla okunabilmektedir. Mehmed Emin Yurdakul'un da Mehmed Emin imzasıyla yazılarının bulunması sebebiyle sitemizdeki yazarlar başlığı altında bu yazıların tefriki mümkün olmamıştır.